ADIANTUM [Adiantum capillus veneris]

Spośród wszystkich paproci opisanych w tej książce ta jest najbardziej filigranowa i ma najdelikatniejszą budowę. Jej subtelne liście bywały popularną ozdobą dużych bukietów ślubnych, a także stosowane były w wieńcach pogrzebowych. Ostatnio roślina ta popadła nieco w niełaskę z powodu łatwego więdnięcia i usychania po ścięciu.
Adiantum należy do rodziny Polypodiaceae, obejmującej ok. 200 gatunków roślin strefy tropikalnej i umiarkowanej. Jasnozielone, trójkątne listki tej rośliny są jakby miniaturkami liści miłorzębu japońskiego.
Przy pewnym staraniu adiantum nie jest trudne do uprawy w domu, nie lubi jednak zmiany miejsca. Rozwija się bujniej zaaklimatyzowane i pozos¬tawione w jednym miejscu. Wymaga ziemi wilgotnej, lecz odsączonej z nadmiaru wody po każdym podlaniu. W pomieszczeniu z centralnym ogrzewaniem powinno być codziennie zraszane, najlepiej wodą deszczową. Jeśli czasem liście usychają, nie trzeba rozpaczać, lecz po prostu je obciąć i spryskiwać roślinę, a wkrótce pojawią się nowe, młode.
Zwykle uprawiane są dwa gatunki adiantum: A. capillus veneris, najłatwiej dostępne, tworzące liczne formy, oraz A. cuneatum o liściach nieco mniej delikatnych, łatwiejsze do uprawy.
Kupując nową roślinę należy wybierać dobrze rozkrzewioną, z pojawiają¬cymi się nowymi młodymi liśćmi.

Wielkość: Uprawiana w doniczkach o śr. 12 cm rozrasta się wszerz do 60 cm, lecz osiąga nie więcej niż 30-38 cm wysokości.
Przyrost: Rośnie dość szybko, w ciągu sezo¬nu łatwo podwaja swoją wielkość. Okres kwitnienia: Paprocie nie kwitną; są roślinami zarodnikowymi.
Zapach: Bez zapachu.
Światło: Nie lubi bezpośredniego nasłonecz¬nienia, rośnie dobrze na parapecie północ¬nego okna. W szklarni, w bardzo wilgotnej atmosferze, dobrze się czuje pod stołami. Temperatura: Odznacza się dość dużą tole¬rancją, a większość odmian uprawnych może rosnąć w lecie w ogrodzie. Jeżeli chcemy, by roślina rosła przez cały rok, nie dopuszczajmy do spadku temperatury poniżej 10 st C. Przy niewysokiej wilgotności powietrza nie znosi temperatury znacznie powyżej 21 st C.
Woda: Ziemia powinna być stale wilgotna, ale doniczka nie może stać w wodzie. W lecie podlewamy 2 razy w tygodniu, najlepiej wodą deszczową. W zimie utrzymujemy mniejszą wilgotność, ale nie dopuszczamy do całkowi¬tego przeschnięcia; wystarcza podlewanie raz w tygodniu. Pewne odmiany, normalnie nie sprzedawane jako rośliny pokojowe, tracą listki na zimę; nie należy całkowicie zasuszać tych roślin.
Dokarmianie: Dajemy połowę zalecanej da¬wki nawozu płynnego przy podlewaniu co 14 dni w lecie.
Wilgotność powietrza: Wymaga bardzo wil¬gotnego powietrza. Dobrze jest ustawić doni¬czkę na podstawce z kamykami w wodzie lub wstawić do doniczki zewnętrznej z wilgotnym mchem bądź torfem. W pomieszczeniach z co. zraszamy codziennie wodą deszczową.
Czyszczenie: Codzienne zraszanie utrzymuje liście w czystości. Nie używamy preparatów nabłyszczających.
Atmosfera: Źle znosi wyziewy z urządzeń gazowych i dym tytoniowy.
Podłoże: Najlepsza jest dobra ziemia torfowa. Dobra jest mieszanka własnej produkcji zawie-rająca równe części włóknistego torfu, gliny i czystego piasku, z małym dodatkiem nawozu podstawowego.
Przesadzanie: Dobrze czuje się w doniczce nieco przyciasnej. Przesadzamy wiosną, gdy doniczka jest już wyraźnie zbyt mała dla rośliny. Nie ugniatamy ziemi za mocno pap¬rocie lubią mieć trochę powietrza wokół ko¬rzeni,
Cięcie: Usuwamy tylko liście uszkodzone i bardzo stare. Jeśli pech sprawi, że roślina uschnie, ścinamy wszystkie liście, a pozos¬tałość zraszamy dwa razy dziennie; wkrótce pojawią się nowe liście.
Rozmnażanie: Starsze rośliny można dzielić wczesnym latem, lecz nie zawsze daje to dobre wyniki, gdyż części z podziału nie od razu wznawiają intensywny wzrost. Lepiej rozmna¬żać z zarodników powstających na dolnej stronie listków. Wysiewa się je wczesną wios¬ną, najlepiej w prostej mnożarce, ogrzewanej od spodu, w temp. 210C.
Długość życia: Zaaklimatyzowana w pomie¬szczeniu roślina może zginąć tylko wskutek zaniedbania lub wysuszenia.
Towarzystwo innych roślin: Rośnie dość dobrze w mieszanych grupach roślin pokojo¬wych, jednak najlepiej z innymi paprociami lub pojedynczo. W erze wiktoriańskiej używano skrzynek do uprawy paproci, zapewniających wysoką wilgotność.
Łatwość/trudność: Dość łatwa do uprawy, lecz nie lubi zmiany miejsca.

Porady:
Wilgotność powietrza: Właściwą wilgotność zapewnia cię w dwojaki sposób:
1) Umieszcza się doniczkę w doniczce zewnętrznej z wilgotnym torfem.
2) Ustawia się doniczkę na podstawce z wodą i kamykami lub żwirem; podstawa doniczki nie może znajdować się w wodzie.
Podział rośliny: Dzieli się duże, starsze rośliny wczesnym latem.
1) Przygotuj 2 doniczki z drenażem i warstwą ziemi.
2) Wyjmij roślinę z doniczki i ostrożnie wykrusz część starej ziemi.
3) Ostrożnie rozerwij bryłę korzeniową i część nadziemną.
4) Posadź obie części rośliny w zwykły sposób.
Rozmnażanie przez zarodniki:
1) Zarodniki tworzą się na dolnej stronie listków i są gotowe do siewu na wiosnę.
2) Obetnij listek i zeskrob zarodniki na kawałek folii lub papieru.
3) Przygotuj tackę lub mnożarkę z warstwą drenażu i wyjałowioną ziemią do siewu nasion. Dobrze podlej i możliwie równomiernie rozsiej zarodniki na powierzchni.
4) Przykryj płytką szklaną. Umieść w ciemnym, ciepłym miejscu, jeśli możliwe z ogrzewaniem od spodu, w temp. 21 st C.
5) Codziennie odwróć płytkę, by zapobiec gniciu, lecz nie pozwól ziemi przeschnąć. Trzymaj w ciemności do pojawienia się roślin (4-12 tyg.).
6) Przenieś w miejsce oświetlone i usuń płytkę.
7) Gdy rośliny dostatecznie podrosną, przerzedź je, pozostawiając najsilniejsze co 2,5 cm.
8) Dobrze rosnące po przerwaniu rośliny przesadź do doniczek z ziemią torfową, po 2-3 razem.
Przesadzanie:
1) Przesadź na wiosnę, gdy doniczka jest wyraźnie za mała. Przedtem dobrze podlej.
2) Przygotuj doniczkę o 1 nr większą, z warstwą drenażu i wilgotnej ziemi torfowej.
3) Weź starą doniczkę jedną ręką, przykrywając ziemię i trzymając roślinę między palcami. Postukaj brzegiem doniczki i wyjmij bryłę korzeniową.
4) Ostrożnie, nie uszkadzając korzeni, usuń spomiędzy nich patyczkiem starą ziemię.
5) Umieść roślinę pośrodku nowej doniczki na warstwie ziemi.
6) Dosyp nowej ziemi, starając się przykryć wszystkie korzenie, lecz nie ugniataj jej zbyt mocno. Pozostaw roślinę w zacienionym miejscu bez podlewania przez 2 dni, by pobudzić wrastanie korzeni w ziemię.
Podlewanie:
1) Sprawdź ziemię palcami. Jeśli jest sucha i pylista, podlej natychmiast. Nie dopuszczaj do wyschnięcia.
2) Nalej wody (najlepiej deszczowej) po brzeg doniczki. Po 15 min. wylej jej nadmiar z podstawki.
Zraszanie: Spryskuj codziennie roślinę za pomocą zraszacza, najlepiej wodą deszczową, z odległości ok. 15 cm od liści.

ZYGOKAKTUS [GRUDNIK] [Zygocactus truncatus]

W grudniu wydaje różowe, czerwone lub białe kwiaty, jest to długowieczny i nie wymagający kaktus o spłaszczonych łodygach, podzielonych na człony.

Stanowisko: latem półcieniste, nie może stać na południowym oknie, zimą jasne.
Temperatura: zimą najlepiej około 15 st C, choć dobrze znosi również wyższe temperatury.
Podlewanie: umiarkowane, w czasie zawiązywania pęków i kwitnienia obfitsze, czyli odwrotnie niż u większości kwiatów doniczkowych.
Nawożenie: wiosną co 2 tygodnie niewielkimi dawkami roztworu nawozów mineralnych.
Przesadzanie: wskazane tylko wtedy, gdy doniczka jest zbyt mała. Podłoże powinno być przepuszczalne, żyzne i składać się z ziemi darniowej, kompostowej lub liściowej z domieszką piasku.
Rozmnażanie: w marcu i kwietniu odrywa się wierzchołki pędów z dobrze wyrośniętymi dwoma członami, pozostawia na kilka dni żeby przeschły i ukorzenia po kilka sztuk od razu w doniczce z właściwym podłożem
Szkodniki i choroby: mogą wystąpić wełnowce i wciornastki. Zaczerwienienie i pomarszczenie liści to wynik zbytniego nasłonecznienia i przesuszenia. Opadanie pąków spowodowane jest najczęściej przestawieniem rośliny, zbyt zimnym powietrzem, brakiem światła, niedożywieniem, przesuszeniem lub zalaniem podłoża.

ZWARTNICA [AMARYLIS] [Hippeastrum]

Cebulowa roślina uprawiana w doniczkach i szklarniach na ścięte kwiaty. Główny okres kwitnienia przypada na koniec zimy i wiosnę, co można regulować sadząc kilka cebul po zimowym spoczynku w odstępach dwutygodniowych. Dobrze pielęgnowane rośliny powiększają co roku cebule i wydają po 2-3 kwiatostany z 2, 4, 6-cioma kwiatami.

Stanowisko: słoneczne. Cebule zasuszone na zimę mogą być przechowywane w piwnicy.
Temperatura: pokojowa, zimą nie mniej niż 10 st C.
Podlewanie: po posadzeniu cebul w grudniu, coraz obfitsze w miarę wyrastania liści i kwiatostanów, aż do sierpnia. Podlewanie przerywamy wcześniej jeśli liście zaczną żółknąć. Cebule trzeba zupełnie zasuszyć i w takim stanie przetrzymać do czasu sadzenia.
Nawożenie: od czasu kwitnienia do sierpnia co 7-10 dni nawozami mineralnymi lub zwierzęcymi..
Przesadzanie: co roku po przejściu okresu spoczynku przenosimy cebulę do nowego podłoża złożonego z ziemi kompostowej z dodatkiem piasku.
Rozmnażanie: podczas przesadzania przez oddzielanie cebulek przybyszowych wyrastających u podstawy starej cebuli. Skłonność do ich wydawania mają zwłaszcza cebule nie zasuszane na zimę. Młodych cebulek umieszczonych w osobnych doniczkach przez 1-2 lata nie należy zasuszać, gdyż i tak będą kwitły dopiero po osiągnięciu większej średnicy.
Szkodniki i choroby: mogą wystąpić tarczniki i wciornastki. Często zdarza się porażenie przez czerwoną plamistość cebul.

ZIELISTKA STERNBERGA odmiana ‘Variegatum’ [Cchlorophytum comosum]

Roślina o zielono-biało paskowanych liściach, jest jedną z najbardziej wytrzymałych roślin doniczkowych. Dobrze przystosowuje się do miejsc słonecznych i cienistych, chłodu i ciepła. Dzięki mięsistym korzeniom, które gromadzą wodę, wykazuje dużą odporność na zasuszenie. Jest długowieczna.

Stanowisko: jasne, ale również półcieniste i prawie ciemne.
Temperatura: toleruje każde warunki.
Podlewanie: wiosną i latem obfite, jesienią i zimą umiarkowane.
Nawożenie: wiosną i latem co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych.
Przesadzanie: wskazane tylko wtedy, gdy doniczka jest zbyt mała. Podłoże powinno być przepuszczalne, składać się z ziemi ogrodowej z domieszką torfu.
Rozmnażanie: cały rok przez oddzielanie odnóżek wyrastających na końcach zwisających pędów.
Szkodniki i choroby: zdarza się, że roślinę atakują tarczniki.

ZANOKCICA GNIAZDKOWA [Asplenium nidus]

Jest trudną do pielęgnacji w domu paprocią tropikalną. W mieszkaniach z centralnym ogrzewaniem szybko traci ładny wygląd, chyba że znajdziemy dla niej miejsce w szklarence przyokiennej. W ciepłych szklarniach ogrodów botanicznych liście osiągają imponującą długość nawet powyżej 1 metra.

Stanowisko: półcieniste.
Temperatura: 20-22 st C [nie może spadać poniżej 15 st C], podłoże zimą powinno mieć nie mniej niż 16-18 st C.
Podlewanie: systematyczne, aby podłoże w doniczce było stale wilgotne; roślinę trzeba też codziennie spryskiwać. Zwiększoną wilgotność powietrza najlepiej zapewnić przez ustawienie paproci w dużej kuwecie wypełnionej zawsze wilgotnym mchem. Woda do podlewania i spryskiwania powinna być odstała lub przegotowana, miękka.
Nawożenie: wiosną i latem co 3 tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: wskazane tylko wtedy, gdy doniczka jest zbyt mała. Podłoże powinno być próchnicze, przepuszczalne i składać się z torfu, ziemi wrzosowej i liściowej.
Rozmnażanie: wiosną, przy przesadzaniu można oddzielać młode rośliny, wyrastające u podstawy starej.
Szkodniki i choroby: najczęściej występuje brązowienie i zasychanie liści jako skutek zbyt suchego podłoża lub powietrza, albo zbyt niskiej temperatury.

WRZOSIEC KRWISTY [Erica gracillis]

Jest byliną doskonale rosnącą w gruncie. Gdy tylko zacznie przekwitać w doniczce należy ją przesadzić do ogrodu lub skrzynki balkonowej. W mieszkaniu żyje krótko i z reguły nie przetrzymuje zimy, natomiast w skrzynce balkonowej lub ogrodzie w miarę upływu lat będzie coraz ładniejszy. O kwitnieniu wskazane jest przycięcie, aby lepiej się rozkrzewił.

Stanowisko: w mieszkaniu chłodne, półcieniste, w ogrodzie słoneczne lub półcieniste.
Temperatura: wiosną i latem pokojowa, jeśli zimuje w mieszkaniu 4-10 st C. W ogrodzie wymaga przed zimą obsypania liśćmi, a skrzynki na balkonie trzeba owinąć np. folią pęcherzykową, żeby zabezpieczyć korzenie przed przemarznięciem.
Podlewanie: obfite, tylko podczas zimowania w chłodnym miejscu w mieszkaniu – ograniczone, jednak nie można dopuścić do przesuszenia ziemi w doniczce. Woda powinna być miękka, odstała, wskazane jest też używanie deszczówki.
Nawożenie: wiosną i latem co 3-4 tygodnie nawozem nie zawierającym wapnia, lub silnie rozcieńczonym nawozem mineralnym dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: do ogrodu lub na balkon przesadza się rośliny we wrześniu-październiku, żeby ukorzeniły się przed nastaniem mrozów; rośliny zimujące w mieszkaniu-wiosną. Najlepsze jest podłoże torfowe z domieszką piasku.
Rozmnażanie: przez sadzonkowanie; rośliny szybko rozrastają się i po 2 latach można je już dzielić.
Szkodniki i choroby: najczęściej obserwuje się opadanie liści i zasychanie roślin w mieszkaniu, co jest spowodowane zbyt wysoką temperaturą i przesuszeniem podłoża.

WILCZOMLECZ LŚNIĄCY [KORONA CIERNIOWA] [Euphorbia milii]

Długowieczny sukulent, wyjątkowo odporny na suche powietrze i brak wody. Kwitnie cały rok.

Stanowisko: jasne lub słoneczne.
Temperatura: cały rok pokojowa.
Podlewanie: wiosną i latem bardzo ograniczone, jesienią i zimą minimalnie, tylko tak żeby ziemia nie wyschła.
Nawożenie: od kwietnia do sierpnia co 3 tygodnie roztworem nawozu dla kaktusów i sukulentów.
Przesadzanie: przez ukorzenienie bocznych pędów.
Szkodniki i choroby: prawie się nie zdążają, nadmierne podlewanie może być przyczyną gnicia.

WILCZOMLECZ PIĘKNY [POINSECJA] [Euphorbia pulcherrima]

Nazywany często gwiazdą betlejemską, uprawiany jest głównie do dekoracji mieszkań w okresie Bożego Narodzenia. Ozdobną częścią są barwne liście zebrane w gęstą rozetę wokół niepozornych żółtych kwiatów. Najpopularniejsze są rośliny z przykwiatkami czerwonymi, ale równie pięknie wyglądają odmiany białe, różowe i łososiowe.

Stanowisko: bardzo jasne, a nawet słoneczne, latem, w okresie wzrostu jasne, o rozproszonym świetle.
Temperatura: podczas wybarwiania się przykwiatków – 17-21 st C; od maja przez całe lato – pokojowa. Jeżeli chcemy roślinę przechować do następnego roku, najlepiej obniżyć temperaturę do 12-14 st C.
Podlewanie: w okresie wzrostu i kwitnienia regularne, tak by ziemia była stale wilgotna, zalanie rośliny bywa jednak szkodliwe. W okresie spoczynku ograniczone.
Nawożenie: w okresie wegetacji co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: z sadzonek wierzchołkowych ukorzenianych latem w ciepłym [24-28 st C] podłożu. Z rośliny należy zmyć wówczas sok mleczny.
Szkodniki i choroby: gorące i suche powietrze może być przyczyną opadania i żółknięcia liści. Na ich spodniej stronie pojawiają się czasem białe muszki: mączliki szklarniowe. Są to szkodniki trudne do zwalczania, toteż przed kupnem rośliny należy dokładnie obejrzeć liście.

WIDLICZKA MARTENSA [Selanginella martensi]

Jest niewielką rośliną [do 30cm wysokości].Roślina wrażliwa na suche powietrze i wysoką temperaturę.

Stanowisko: zimą półcieniste lub jasne, latem zacienione.
Temperatura: latem wymaga jak najchłodniejszego i dobrze wietrzonego miejsca, zimą około 15 st C.
Podlewanie: regularne, dość obfite. Zalecane jest częste spryskiwanie miękką wodą.
Nawożenie: co 3 tygodnie bardzo słabym roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: wiosną odrywa się wierzchołki pędów długości 10 cm i wtyka wprost w podłoże w doniczce.
Szkodniki i choroby: zasychanie końców liści jest skutkiem zbyt suchego i ciepłego stanowiska, a gnicie pędów u podstawy – nadmiernego podlewania.

WELTHAJMIA ZIELONOLISTNA [Veltheimia capensis]

Jest rośliną cebulową o oryginalnych, różowych lub łososiowych kwiatach, rozwijających się na wysokim kwiatostanie od grudnia do marca. Tak długie kwitnienie możliwe jest tylko w chłodnym miejscu, w temperaturze pokojowej trwa znacznie krócej.

Stanowisko: jasne.
Temperatura: 10-15 st C zimą. Wiosną i latem przechodzi okres spoczynku, wtedy cebulę przechowuje się w chłodnym, dobrze wietrzonym miejscu.
Podlewanie: w okresie wzrostu i kwitnienia umiarkowane, w okresie spoczynku [maj-sierpień] należy cebulę zasuszyć..
Nawożenie: we wrześniu po posadzeniu cebuli co 3-4 tygodnie wieloskładnikowym roztworem nawozów dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: co roku we wrześniu do podłoża z ziemi kompostowej, darniowej, torfu i piasku. Doniczka powinna być duża.
Szkodniki i choroby: odporna na choroby i szkodniki.

TRZYKROTKA [Calisja]

Jest bardzo łatwa w uprawie, ale wymaga corocznego odmładzania, gdyż stare pędy tracą dolne liście. W tym celu w marcu uszczykuje się wierzchołki pędów i wtyka do podłoża w doniczce po kilka lub kilkanaście sztuk, żeby otrzymać ładnie wypełnioną doniczkę. Najładniej rośnie w wiszących doniczkach, gdy pędy mają dużo miejsca.

Stanowisko: jasne, znosi słońce [przy nadmiarze liście bledną], jak i półcień [gdy zbyt ciemno – pędy wyciągają się].
Temperatura: pokojowa, zimą raczej niższa, jednak nie poniżej 10 st C.
Podlewanie: umiarkowane – wiosną i latem podłoże winno być zawsze lekko wilgotne, natomiast jesienią i zimą wskazane są mniejsze dawki wody.
Nawożenie: od marca do sierpnia co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: przy corocznym odmładzaniu niekonieczne. Podłoże powinno być próchnicze, np. mieszanka ziemi kompostowej z piaskiem i torfem [6:1:3].
Szkodniki i choroby: dzięki znacznej odporności roślina rzadko jest porażana przez choroby i atakowana przez szkodniki.

TRZMIELINA JAPOŃSKA [Euonymus japonicus]

Jest krzewem wyrastającym do 1.5 metra. Ma skórzaste, błyszczące, eliptyczne liście. Zakwita latem. Ma drobne, czerwone kwiaty zebrane w baldachy. Dobrze znosi cięcie, dzięki czemu można ją dowolnie formować.

Stanowisko: jasne o rozproszonym świetle. Latem można wystawić ją do ogrodu.
Podlewanie: latem obfite, zimą w niskie temperaturze oszczędne, aby bryła korzeniowa była stale wilgotna.
Nawożenie: od kwietnia do września co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych przemiennie z roztworem gnojowicy.
Przesadzanie: co 2-3 lata do ziemi kompostowo-liściowej z
Dodatkiem torfu.
Rozmnażanie: wiosną lub w lipcu-sierpniu z sadzonek pędowych ukorzenianych w torfie z piaskiem.
Szkodniki i choroby: w chłodne i wilgotne lata atakowana przez mączniaka.

TRAWESIA [Trawesia palmata]

Jest rośliną o dekoracyjnych liściach, siedmio- a nawet dziesięciopalczastych, bardzo charakterystycznie powcinanych. Są ciemnozielone, lekko skórzaste, z połyskiem, i wyrastają na długich ogonkach.

Stanowisko: jasne o rozproszonym świetle, latem półcieniste. Bezpośrednie działanie słońca jest przyczyną blednięcia i żółknięcia liści.
Temperatura: latem i zimą pokojowa. Roślina lepiej się czuje w ciepłych mieszkaniach. Wiosną i latem można także wystawiać ją na zacieniony taras lub do ogrodu.
Podlewanie: latem obfite, tak by ziemia była stale wilgotna. Jesienią i zimą ograniczone, nie wolno jednak doprowadzić do przesuszenia ziemi.
Nawożenie: od marca do sierpnia co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla roślin o dekoracyjnych liściach.
Przesadzanie: młodsze rośliny co rok lub dwa lata, gdy korzenie przerosną ziemię, starsze rzadziej. Podłoże powinno składać się z ziemi inspektowej i liściowej z dodatkiem gliny.
Rozmnażanie: z nasion.
Szkodniki i choroby: w suchych pomieszczeniach mogą pojawić się przędziorki. Należy utrzymywać wysoką wilgotność powietrza.

TOLMIEA [Tolmiea menziesii]

Jest rośliną niezbyt wymagającą. Ma zielone lub żółto nakrapiane liście i niepozorne kwiaty, skupione w wydłużonych kwiatostanach.

Stanowisko: półcieniste lub jasne.
Temperatura: wiosną i latem 20 st C, jesienią i zimą o kilka stopni niższa.
Podlewanie: wiosną i latem regularne i dość obfite, należy spryskiwać roślinę; jesienią i zimą umiarkowane.
Nawożenie: co dwa tygodnie słabym roztworem gnojówki lub nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych..
Przesadzanie: wiosną podłożem powinna być ziemia próchnicza, żyzna, np. liściowa z dodatkiem gliny lub kompostowa z domieszką torfu.
Rozmnażanie: na liściach wyrastają młode roślinki, które same odpadają i ukorzeniają się w podłożu.
Szkodniki i choroby: bywa atakowana przez przędziorki, wówczas konieczne jest spryskanie rośliny preparatem chemicznym, gdyż zmywanie szkodników z delikatnych i nieco owłosionych liści jest prawie niemożliwe.

TAMAYA [Begonia maculata]

Roślina z rodziny begoniowatych. Jej nazwa botaniczna i sposób rozmnażania objęte są tajemnicą. ma małe wymagania i kwitnie cały rok. Aby zachowała parasolowaty kształt trzeba formować ją przez przycinanie zbyt długich lub pionowo wyrastających pędów.

Stanowisko: jasne.
Temperatura: pokojowa cały rok.
Podlewanie: przy temperaturze pokojowej umiarkowane, raz w tygodniu.
Nawożenie: od wiosny do jesieni raz w miesiącu silnie rozcieńczonym nawozem dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: wiosną do nieco większej doniczki z podłożem torfowym z domieszką piasku.
Rozmnażanie: brak danych.
Szkodniki i choroby: opadanie kwiatów jest spowodowane nagłymi zmianami temperatury.

SZPARAG PIERZASTY syn. ASPARAGUS [Asparagus plumosus]

Roślina mało wymagająca, długowieczna. Pędy należy wycinać wiosną.

Stanowisko: słoneczne lub bardzo jasne.
Temperatura: pokojowa, zimą niska ale nie poniżej 10 st C.
Podlewanie: wiosną i latem obfite, zimą ograniczone. W chłodnym pomieszczeniu jeszcze oszczędniejsze, ale takie by nie powodowało zasuszania ziemi.
Nawożenie: od wiosny do końca lata co dwa tygodnie roztworem nawozów mineralnych.
Przesadzanie: co roku, do podłoża złożonego z ziemi kompostowej z piaskiem.
Rozmnażanie: przez podział starszych roślin w czasie przesadzania.
Szkodniki i choroby: występują niezmiernie rzadko.

SZPARAG MEYERA [Asparagus densiflorus ‘Meyeri’]

W uprawie doniczkowej jest długowieczny i mało wymagający.
Stanowisko: słoneczne lub bardzo jasne.
Temperatura: pokojowa, zimą może być o kilka stopni niższa..
Podlewanie: wiosną i latem obfite, jesienią i zimą zwłaszcza w chłodnym pomieszczeniu, umiarkowane.
Nawożenie: od wiosny do końca lata co dwa tygodnie roztworem nawozów mineralnych.
Przesadzanie: co roku wiosną, do podłoża żyznego, złożonego z ziemi kompostowej z piaskiem.
Rozmnażanie: przez podział starszych roślin w czasie przesadzania.
Szkodniki i choroby: praktycznie nie występują.

SZEFLERA DRZEWKOWATA [Schefflera arboricola]

Dekoracyjna roślina pokojowa, łatwa w uprawie

Stanowisko: jasne, ale nie silnie nasłonecznione.
Temperatura: zimą 15-17 st C, latem 20-22 st C.
Podlewanie: latem obfite, zimą przeciętnie raz w tygodniu.
Nawożenie: od maja do września co dwa tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych o ozdobnych liściach.
Przesadzanie: młode rośliny co roku, starsze co 2-3 lata, po 3-4 rośliny w doniczce.
Rozmnażanie: przez sadzonki wierzchołkowe lub pędowe, w piasku, pod przykryciem z folii. Możliwe rozmnażanie z nasion.
Szkodniki i choroby: w suchych i ciepłych pomieszczeniach atakują wciornastki, przędziorki i tarczniki.

SZEFLERA OSTROLISTNA [Schefflera actinophylla]

Jest okazałą rośliną , nadającą się tylko do dużych wnętrz. W pomieszczeniach zbyt ciepłych i ciemnych traci dolne liście i wymaga odmładzania, które polega na ścięciu jej na wysokości kilkunastu centymetrów nad ziemią.

Stanowisko: jasne, ale nie silnie nasłonecznione.
Temperatura: latem pokojowa, zimą 16-18 st C.
Podlewanie: od października do lutego niewielkimi dawkami wody, wiosną i latem umiarkowane.
Nawożenie: od marca do sierpnia co dwa tygodnie roztworem gnojówki lub nawozów mineralnych.
Przesadzanie: młode rośliny co roku, starsze co 2-3 lata do mieszanki ziemi kompostowej z torfem i piaskiem.
Rozmnażanie: wiosną można ukorzenić wierzchołki wzrostu pod przykryciem [worek foliowy lub słój]. W doniczce sadzi się po kilka sadzonek.
Szkodniki i choroby: w suchych i ciepłych pomieszczeniach atakują wciornastki, przędziorki i tarczniki.

SZCZAWNIK [Oxalis triangularis]

Wiśniowe liście kształtem przypominają liście koniczyny. Na ich tle bardzo ładnie wyglądają drobne, bladoróżowe, dzwonkowate kwiaty, pojawiające się latem

Stanowisko: jasne, dobrze oświetlone, a nawet słoneczne. W cieniu roślina gorzej kwitnie i ma drobniejsze liście.
Temperatura: latem 18-20 st C, zimą należy bulwki przechowywać w temperaturze 10-12 st C [mogą zimować w starej ziemi w doniczce].
Podlewanie: od marca do września ziemia powinna być stale wilgotna, jednak roślina nie może stać w wodzie. Pod koniec lata, po przekwitnięciu, stopniowo ograniczamy podlewanie, aż do całkowitego zasuszenia rośliny.
Nawożenie: w okresie wegetacji co dwa tygodnie roztworem nawozów mineralnych..
Przesadzanie: co roku, pod koniec zimy, wysadza się bulwy do mieszanki ziemi liściowej z torfem.
Rozmnażanie: pod koniec zimy z bulw przybyszowych.
Szkodniki i choroby: bardzo rzadko atakują tę roślinę.

GLOKSYNIA syn. SYNINGIA [Synningia hybrida]

Wspaniale kwitnąca roślina, zwykle wyrzucana po przekwitnięciu. Tymczasem kłącze przechowane przez zimę w następnym roku również wyda roślinę, która będzie kwitła przez całe lato aż do jesieni.

Stanowisko: jasne, lecz osłonięte przed ostrym słońcem.
Temperatura: w czasie wzrostu i kwitnienia 18-20 st C, zimą około 16 st C.
Podlewanie: w czasie wzrostu regularne i dość obfite wodą nie zawierającą wapnia. Po przekwitnięciu należy stopniowo zasuszyć podłoże wraz z kłączem, które wyjmuje się w lutym, przesadza do nowego podłoża i wznawia podlewanie.
Nawożenie: w okresie kwitnienia co dwa tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: w lutym do ziemi próchniczej, np. ziemia kompostowa z dodatkiem torfu.
Rozmnażanie: przez sadzonki liściowe i pędowe.
Szkodniki i choroby: na młodych pędach często żerują mszyce. nadmierne podlewanie może szybko doprowadzić do gnicia podstawy pędów, a przesuszenie powoduje zasychanie końców liści i słaby wzrost.

ZROŚLICHA syn. SYNGONIUM [Syngonium Schott]

Jest rośliną o długich zwisających pędach, które można upinać na podporach. Liście, najczęściej strzałkowatego kształtu, są jasnozielone lub biało-zielone. Spotykane są także odmiany o liściach różowo-zielonych. Jest łatwa w uprawie, dobrze rośnie w każdym wnętrzu.

Stanowisko: jasne, dobrze oświetlone, choć roślina dobrze znosi także miejsca oddalone od okna. Nie lubi silnego nasłonecznienia.
Temperatura: latem wnętrza wilgotne i ciepłe. W takich warunkach rośnie bardzo szybko. Zimą najkorzystniej jest trzymać je w pomieszczeniu o temperaturze16-18 st C.
Podlewanie: w lecie obfite, co drugi dzień, by ziemia była stale wilgotna. Zimą w chłodniejszych wnętrzach raz w tygodniu.
Nawożenie: w okresie wegetacji, wiosną i latem, co 10 dni mieszanką nawozów mineralnych dla roślin o dekoracyjnych liściach. Zimą dobrze rosnące egzemplarze można zasilać raz w miesiącu..
Przesadzanie: na wiosnę – młode rośliny co roku, starsze co 2 lata do mieszanki ziemi kompostowej z torfem i piaskiem.
Rozmnażanie: z sadzonek pędowych, ukorzenianych w mieszance torfu i piasku.
Szkodniki i choroby: dobrze pielęgnowaną roślinę atakują rzadko.

STARZEC HERREIANA [Senecio herreianus]

Niewielkie pnącze o kulistych liściach.

Stanowisko: słoneczne.
Temperatura: latem pokojowa, zimą 16 st C.
Podlewanie: wiosną i latem niewielkie dawki co kilka dni, jesienią i zimą rośliny stojącej w chłodnym miejscu wcale nie podlewać, a w ogrzewanym miejscu tyle aby nie zaschła.
Nawożenie: wiosną i latem co 3-4 tygodnie bardzo silnie rozcieńczonym roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych..
Przesadzanie: tylko wtedy gdy doniczka jest zbyt mała. Podłoże powinno być piaszczysto-gliniaste.
Rozmnażanie: przez sadzonkowanie kawałków pędów w doniczce z piaskiem.
Szkodniki i choroby: bardzo odporna na porażenia, jedynie nadmierne podlewanie może spowodować brązowienie i gnicie pędów. W zbyt ciemnym pomieszczeniu pędy i liście są wiotkie.

STARZEC KLEINIA [Senecio kleinia]

Jest sukulentem niezwykle łatwym w uprawie. W miarę upływu lat nadmiernie wydłuża się i wówczas należy go przyciąć.

Stanowisko: nasłonecznione, w zbyt ciemnym pędy stają się długie i wiotkie.
Temperatura: latem pokojowa, zimą 16-18 st C.
Podlewanie: wiosną i latem ograniczone, jesienią i zimą tylko tyle, żeby podłoże całkiem nie wyschło.
Nawożenie: co 2-3 tygodnie roztworem nawozów mineralnych.
Przesadzanie: tylko wtedy gdy doniczka jest zbyt mała. Podłoże powinno być piaszczyste.
Rozmnażanie: przez sadzonkowanie ściętych wierzchołków. Ukorzenia się w czystym piasku, po 2-3 dniowym przesuszeniu.
Szkodniki i choroby: bardzo odporna na porażenia, jedynie nadmierne podlewanie może spowodować brązowienie i gnicie pędów.

STAPELIA [Stapelia]

Jest sukulentem łodygowym, przypominającym kaktus. Ma bezlistną, czworokanciastą, najczęściej szarozieloną łodygę, wypełnioną tkanką wodną. Pojawiające się latem bardzo oryginalne kwiaty w kształcie gwiazdy zwisają nisko na długiej szypułce. Są mięsiste brązowo-purpurowe lub rdzawozłote, nakrapiane. Wydają nieprzyjemną woń, zwłaszcza w słoneczne dni.

Stanowisko: słoneczne lub co najmniej jasne.
Temperatura: latem roślina dobrze czuje się zarówno w 18 st C, jak i 25 st C, zimą powinna przejść okres spoczynku w 10-14 st C.
Podlewanie: latem umiarkowane, jedynie w upalne dni obfitsze. Zimą zdecydowanie ograniczone, szczególnie gdy roślina zimuje w niższej temperaturze.
Nawożenie: w okresie wegetacji co dwa tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla kaktusów.
Przesadzanie: starsze, silniej rozrośnięte okazy do większych doniczek z dobrym drenażem, wypełnionych mieszanką ziemi liściowo-inspektowej z domieszką gliny i piasku.
Rozmnażanie: przez podział roślin, a także z sadzonek pędowych i z nasion.
Szkodniki i choroby: zbyt obfite podlewanie rośliny trzymanej w zimnym pomieszczeniu może powodować gnicie roślin.

SOLEIROLIA [Soleirolia soleirolli, Helxine]

Miniaturowa roślinka o delikatnych płożących pędach i drobnych żywozielonych liściach. Po kilku latach wymaga odmłodzenia.

Stanowisko: nasłonecznione lub bardzo jasne.
Temperatura: zimą i latem pokojowa, około 20 st C.
Podlewanie: regularne i dość obfite, zwłaszcza wiosną i latem.
Nawożenie: od kwietnia do sierpnia bardzo małymi dawkami nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: niekonieczne.
Rozmnażanie: wiosną można podzielić rozrośniętą kępkę na 3-4 mniejsze części do doniczek z mieszanką ziemi kompostowej i piasku.
Szkodniki i choroby: występują rzadko, żółknięcie i brązowienie liści jest spowodowane nadmiernym podlewaniem lub zasuszeniem rośliny.

SMUŻYNA [TRZYKROTKA] [Callisia elegans]

Krótkowieczna, szybko traci dolne liście i co roku trzeba zastąpić ją młodymi. Można ją sadzić w dużych donicach z wysokimi roślinami, gdzie będzie się płożyła po powierzchni ziemi, w doniczkach wiszących albo ustawiać na stojakach, żeby pędy mogły swobodnie zwisać.

Stanowisko: jasne, słoneczne lub półcieniste, w zbyt ciemnym miejscu pędy się wyciągają, a w silnie nasłonecznionym bledną.
Temperatura: pokojowa cały rok, zimą nieco chłodniejsza.
Podlewanie: wiosną i latem dość obfite, tak aby podłoże w doniczce było lekko wilgotne. Jesienią i zimą umiarkowane.
Nawożenie: od marca do sierpnia co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: niekonieczne, ze względu na coroczne odmładzanie. Podłoże z ziemi kompostowej z domieszką torfu i piasku.
Rozmnażanie: wiosną przez sadzonki wierzchołkowe ukorzenianie po kilka sztuk w doniczce z odpowiednim podłożem.
Szkodniki i choroby: bardzo rzadko pojawiają się wciornastki.

SKRYTOKWIAT [Cryptanthus]

Jest niewielką rośliną, wrażliwą na suche powietrze w mieszkaniu. Występuje w wielu odmianach – o liściach zielonych, różowych, żółtych, z barwnymi wzorami i paskami. Niepozorne kwiaty ukryte są między liśćmi, stąd nazwa tej rośliny.

Stanowisko: jasne, lecz nie nasłonecznione.
Temperatura: dla gatunków z barwnymi liśćmi cały rok 20-22 st C, rośliny z zielonymi liśćmi tolerują niższe temperatury.
Podlewanie: regularne, nie wolno przesuszać podłoża; w chłodniejszym miejscu podlewać nieco mniej niż w ciepłym. Często spryskiwać lub ustawić doniczkę na podstawce wypełnionej zawsze wilgotnym torfem, mchem lub żwirem.
Nawożenie: nie częściej niż co dwa tygodnie roztworem nawozów mineralnych nie zawierającym wapnia..
Przesadzanie: wiosną, jeśli doniczka jest za mała. Dobrym podłożem jest torf lub mieszanka ziemi liściowej z mchem torfowcem.
Rozmnażanie: podczas przesadzania można podzielić starszą rozrośniętą kępę na pojedyncze rośliny.
Szkodniki i choroby: szkodniki pojawiają się rzadko, natomiast liście zasychają często z powodu zbyt suchego powietrza w mieszkaniu.

SKRĘTNIK [Streptocarpus]

Jest tropikalną rośliną wrażliwą na suche powietrze w mieszkaniu. Ma pokarbowane liście, a kwiaty – w różnych odcieniach niebieskiego, różowego, czerwonego oraz białe – przypominają kwiaty storczyków.

Stanowisko: jasne, lecz nie słoneczne, najlepiej na północnym oknie.
Temperatura: cały rok 18-20 st C.
Podlewanie: latem obfite, zimą ograniczone, cały rok wskazane częste spryskiwanie przegotowaną, miękką wodą.
Nawożenie: wiosną i latem co 10 dni roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: na przełomie zimy i wiosny do podłoża z ziemi liściowej, kompostu i torfu z domieszką piasku.
Rozmnażanie: wiosną z sadzonek liściowych. Liść przecina się wzdłuż głównego nerwu i wtyka się ukośnie w podłoże na głębokość 1 cm. Po kilku tygodniach z liścia wyrastają młode rośliny. Rozmnażanie z nasion – ze względu na wymagania siewek – udaje się tylko w szklarniach.
Szkodniki i choroby: jeśli powietrze jest za suche, rośliny są atakowane przez przędziorki i inne szkodniki, które trudno zmyć z pokarbowanych liści. Zasychanie i brązowienie liści jest najczęściej spowodowane zbyt suchym powietrzem.

SKALNICA ROZŁOGOWA [Saxifraga stolonifera syn. Saxifraga sarmentosa]

Tworzy niską rozetę o zaokrąglonych liściach, zielonych u góry, a wiśniowych od spodu. Ma oryginalne zwieszające się czerwone rozłogi, zakończone młodymi roślinami. W czerwcu zakwita wiechą bladoróżowych kwiatów. Szczególnie atrakcyjna jest odmiana „Tricolor” o zielono-kremowo-czerwonych liściach.

Stanowisko: jasne o rozproszonym świetle lub półcieniste. Odmiana „Tricolor” wymaga trochę więcej światła i nie lubi przeciągów.
Temperatura: zimą w okresie spoczynku, najlepiej 10 st C, źle rośnie powyżej 18 st C. Odmiana „Tricolor” lepiej znosi wyższą temperaturę, szczególnie przy dużej wilgotności powietrza.
Podlewanie: latem obfite [konieczny jest jednak dobry drenaż], zimą bardzo oszczędne co 7-10 dni lub gdy ziemia lekko wyschnie.
Nawożenie: od wiosny do jesieni co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych. Rośliny nie dokarmiane mogą nie wytwarzać rozłogów.
Przesadzanie: po przekwitnięciu roślina mateczna obumiera. jej miejsce zajmują rośliny boczne, które można rozsadzać co roku wiosną. Dobrym podłożem jest mieszanka ziemi liściowej, kompostu i piasku.
Rozmnażanie: wiosną lub po przekwitnięciu rośliny przez ukorzenianie młodych roślin z rozłogów, najlepiej po 3-4 sztuki w doniczce.
Szkodniki i choroby: bywa atakowana przez mszyce.

SCIRPUS [SITOWIE POKOJOWE] [Scirpus cernus]

Jest rośliną bardzo ładną i łatwą w uprawie. Cienkie źdźbła, latem zakończone wiechą drobnych kwiatków, tworzą jasnozieloną kępę. Sitowie ma silny system korzeniowy, toteż wskazane jest sadzenie rośliny w wysokich naczyniach, które podkreślają jej oryginalny pokrój. O powodzeniu uprawy decyduje regularne i obfite podlewanie. Najładniej wyglądają młode rośliny.

Stanowisko: jasne, latem półcieniste. Zimą należy zapewnić roślinie więcej światła.
Temperatura: pokojowa cały rok. Zimą przechodzi okres spoczynku w temperaturze 14-16 st C i może wtedy lekko żółknąć.
Podlewanie: bardzo obfite. Nie wolno dopuszczać do przeschnięcia ziemi. Latem doniczka powinna stać na podstawce z wodą.
Nawożenie: od marca do września co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych. Można wlewać je do podstawki z wodą.
Przesadzanie: co roku w lutym-marcu.
Rozmnażanie: przez podział rozrośniętych kęp. Należy przyciąć część nadziemną i system korzeniowy. Sadzić do ziemi liściowo-kompostowej z dodatkiem torfu.
Szkodniki i choroby: atakują go rzadko; żółknięcie rośliny może być skutkiem przesuszenia.

SCINDSAPSUS ZŁOTY [Scindapsus pictus]

Pnącze o długich pędach. Liście są szmaragdowozielone w srebrzyste plamki. Szczególnie dekoracyjna jest odmiana ‘Argyraeus’ o drobnych liściach z wyraźnym srebrzystoszarym deseniem. Pod liśćmi wyrastają korzenie powietrzne. Roślina ta potrzebuje ciepła i dużej wilgotności powietrza, dlatego jest dosyć trudna do uprawy.

Stanowisko: widne o rozproszonym świetle.
Temperatura: cały rok powyżej 18 st C.
Podlewanie: intensywne, latem w upalne dni codziennie, zimą ziemia powinna być stale wilgotna. spryskiwać wodą i zwiększać wilgotność powietrza, szczególnie zimą przy wyższej temperaturze powietrza.
Nawożenie: wiosną i latem słabym roztworem gnojowicy na przemian z roztworem nawozów mineralnych. Zimą można przy dobrym wzroście kilkakrotnie ją zasilić.
Przesadzanie: wiosną, młode rośliny co roku, starsze co 2 lata do mieszanki ziemi liściowej, inspektowej, torfu i piasku.
Rozmnażanie: wiosną i latem z sadzonek wierzchołkowych i pędowych, ukorzenianych w wilgotnym podłożu lub w wodzie. Najszybciej ukorzenia się z sadzonek z korzeniami powietrznymi.
Szkodniki i choroby: niewłaściwe warunki pielęgnacji powodują zasychanie liści i pędów.

SCINDAPSUS [Epipremnbum pinnatum]

Wytrzymała na niedostatek światła, zasuszanie podłoża, suche i zanieczyszczone powietrze. Jest długowieczna, pędy osiągają długość kilku metrów.

Stanowisko: jasne.
Temperatura: latem pokojowa, zimą nie niższa niż 15 st C.
Podlewanie: wiosną i latem umiarkowane, jesienią i zimą oszczędne.
Nawożenie: wiosną i latem co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: młode rośliny co roku, starsze co 2 lata do płaskich doniczek do mieszanki ziemi liściowej, inspektowej, torfu i piasku.
Rozmnażanie: przez sadzonki pędowo-pąkowe z 1 liściem. Należy sadzić po 3-5 do jednej doniczki.
Szkodniki i choroby: występują niezmiernie rzadko.

SANSEWIERA GWINEJSKA odmiana ‘Laurenti’ [Sanseviera trifasciata ‘Laurenti’]

Ma bardzo długie, skórzaste, ciemnozielone liście z poprzecznymi pasami. Liście obrzeżone na żółto. Kwitnie najczęściej wczesnym latem. Niepozorne, kremowe kwiaty, zebrane w długie grona, mają przyjemny, dość mocny zapach. Najładniej wyglądają starsze, dobrze rozrośnięte okazy.

Stanowisko: nie może rosnąć w miejscu dobrze oświetlonym, ale też nie w zaciemnionym. Zbyt mała ilość światła może powodować blednięcie lub zanikanie pasków na liściach.
Temperatura: zimą najlepiej 16-18 st C, pr4zy wyższej wilgotności, poniżej 13 st C mogą gnić nasady liści. Latem pokojowa.
Podlewanie: latem regularne, zimą oszczędne. Zalanie prowadzi do obumarcia rośliny. Nie wolno dopuścić do przeschnięcia ziemi.
Nawożenie: latem co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych z dodatkiem wapnia.
Przesadzanie: młode rośliny 2 lata, starsze co 3 do „przyciasnych” doniczek.
Rozmnażanie: wiosną przez podział kłączy lub z sadzonek liściowych ciętych na sześciocentymetrowe odcinki i ukorzenianie w piasku.
Szkodniki i choroby: czasem pojawiają się wełnowce.

SABOTEK [Paphiopedilum]

Jest niewielkim storczykiem. Przy starannej pielęgnacji można go uprawiać w mieszkaniu przez wiele lat. Kwitnie około 2 miesięcy, zwykle jesienią lub zimą.

Stanowisko: jasne lub półcieniste, np. wschodnie lub północne okno. Latem chronić przed ostrym słońcem.
Temperatura: zimą około 18 st C, od wiosny do jesieni około 20 st C.
Podlewanie: regularne. Miękką wodą, o temperaturze pokojowej, wiosną i latem większymi dawkami, żeby podłoże było stale wilgotne, rano spryskiwać liście nie mocząc pąków, 2-3 tygodnie po kwitnieniu podlewać mniej i rzadziej, ale nie można zasuszyć podłoża.
Nawożenie: od marca do sierpnia co 2-3 tygodnie bardzo silnie rozcieńczonym roztworem gnojówki na przemian z nawozami mineralnymi o jak najmniejszej zawartości wapnia.
Przesadzanie: co 2 lata lub, jeśli korzenie nie mieszczą się w doniczce, wiosną po kwitnieniu. Podłoże powinno być przepuszczalne, ubogie w składniki pokarmowe.
Rozmnażanie: dzielenie starszych kęp na mniejsze.
Szkodniki i choroby: przy zbyt suchym powietrzu roślina może być atakowana przez przędziorki.

RUELIA [Ruelia devosiana, Dipteracanthus devosianus]

Tropikalna roślina obficie kwitnąca od maja do stycznia. Ma odmiany o kwiatach fioletowych, lila, białych, czerwonych, pomarańczowych i żółtych. Ze względu wysokie wymagania co do temperatury i wilgotności powietrza roślina nadaje się raczej szklarenek przyokiennych, okien kwiatowych, nie będzie dobrze rosła w mieszkaniach z centralnym ogrzewaniem.

Stanowisko: półcieniste.
Temperatura: cały rok 15-20 st C.
Podlewanie: regularne. Podłoże powinno być stale wilgotne, spryskiwać do czasu kwitnienia.
Nawożenie: wiosną i latem co tydzień słabym roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: najlepiej do płaskich doniczek, jeśli roślina nie mieści się w dotychczasowej. Podłoże z ziemi liściowej z dodatkiem ziemi darniowej i piasku.
Rozmnażanie: wczesną wiosną ukorzeniać wierzchołki pędów w mieszance torfu i piasku pod przykryciem z folii w temperaturze 20-25 st C. Sadzić po 3-5 sztuk do doniczki.
Szkodniki i choroby: suche powietrze powoduje zwijanie się i zasychanie liści oraz sprzyja pojawieniu się wciornastków i mszyc.

RÓŻA MINIATUROWA [Rosa chinensius minima]

Kwitnie od kwietnia do października, a w szklarni nawet zimą. W mieszkaniu szybko zrzuca liście. Przekwitające kwiaty należy usuwać, aby przedłużyć kwitnienie następnych.

Stanowisko: jasne i nasłonecznione.
Temperatura: pokojowa w czasie wzrostu i kwitnienia, 6-8 st C po przekwitnięciu i zrzuceniu liści, od lutego 12-15 st C, w marcu znów pokojowa..
Podlewanie: w okresie wzrostu obfite, w okresie spoczynku umiarkowane.
Nawożenie: od lutego do sierpnia co 7-10 dni nawozami mineralnymi lub zwierzęcymi.
Przesadzanie: co roku w lutym zanim wypuści nowe pędy do ziemi kompostowej z dodatkiem gliny.
Rozmnażanie: przez sadzonki w lipcu – sierpniu, ale w warunkach domowych trudne.
Szkodniki i choroby: pojawia się mączniak, a także mszyce.

REO MEKSYKAŃSKIE [Rhoeo sathacea]

Ma dekoracyjne, długie, sztywne, mieczowate liście tworzące gęste rozety. Ich wierzchnia strona jest oliwkowozielona, od spodu – czerwonofioletowa. Mało dekoracyjne kwiatostany reo składają się z kilku drobnych, białych kwiatów, otoczonych zielonymi przylistkami. Wyrastają przy łodydze, z kątów dolnych liści.

Stanowisko: wiosną i latem roślina najlepiej czuje się w miejscu półcienistym. Jesienią i zimą lepiej jest przestawić ją bliżej światła.
Temperatura: przez cały rok 18-20 st C; nie powinna spadać poniżej 15 st C.
Podlewanie: latem obfite, najlepiej lekko ciepłą, miękką wodą, jesienią ograniczone, zimą zaś niewielkimi dawkami tylko wtedy, gdy przeschnie ziemia.
Nawożenie: od marca do września co 10 dni roztworem nawozów mineralnych dla roślin o dekoracyjnych liściach.
Przesadzanie: co roku lub co dwa lata na wiosnę do mieszanki ziemi kompostowej, torfu i piasku. Roślinę warto co jakiś czas odnowić lub przyciąć.
Rozmnażanie: z sadzonek wierzchołkowych lub z nasion.
Szkodniki i choroby: prawidłowo pielęgnowana roślina jest odporna na choroby i szkodniki. Suche powietrze i wystawienie na słońce może powodować żółknięcie liści.

REO [Rheo spathacea]

Jest niewielką rośliną o rozetowato ułożonych liściach, zielono lub żółto paskowanych na górnej stronie, a fioletowych od spodu. Spomiędzy liści wyrastają małe, płaskie kwiaty. Roślina jest mało wymagająca i łatwa w pielęgnacji. W miarę upływu lat pędy wydłużają się i tracą dolne liście, wówczas trzeba ściąć wierzchołki pędów i ukorzenić je, a starą roślinę wyrzucić.

Stanowisko: latem półcieniste lub zaciemnione, zimą jasne.
Temperatura: przez cały rok 18-20 st C.
Podlewanie: wiosną i latem obfite, jesienią i zimą rzadkie i oszczędne. Roślina mało wrażliwa na suche powietrze przy centralnym ogrzewaniu, ale wdzięczna za spryskiwanie jej wiosną.
Nawożenie: od marca do sierpnia co tydzień roztworem nawozów mineralnych lub zwierzęcych.
Przesadzanie: wiosną, jeśli rośliny nie mieszczą się w doniczce, podłoże powinno być żyzne, złożone z ziemi kompostowej, torfu i gliny.
Rozmnażanie: przy przesadzaniu dzieli się rozrośniętą kępę na mniejsze lub ścina się wierzchołki pędów i ukorzenia w doniczce z podłożem jak dla roślin starszych. Można również wysiewać zebrane nasiona.
Szkodniki i choroby: w zbyt suchych i ciepłych pomieszczeniach zdarzają się porażenia przez wciortnastki i przędziorki, które zmywa się z liści watką zmoczoną w wodzie z denaturatem i szarym mydłem.

RADERMACHERA [Radermachera sinica syn. Stereospermum sinicum]

Pochodzi z tropikalnych regionów Chin. Jeśli zapewni się im odpowiednią temperaturę i wilgotność powietrza, mogą w ciągu kilku lat osiągnąć wysokość ponad 1.5 metra.

Stanowisko: jasne.
Temperatura: przez cały rok pokojowa.
Podlewanie: regularne, umiarkowane, zimą nieco oszczędniejsze niż latem; wskazane częste spryskiwanie miękką przegotowaną wodą.
Nawożenie: od marca do sierpnia roztworem silnie rozcieńczonych nawozów zwierzęcych lub mineralnych, zalecanych dla roślin doniczkowych o ozdobnych liściach.
Przesadzanie: wiosną, jeśli roślina nie mieści się w doniczce; podłożem powinna być ziemia kompostowa z domieszką torfu i piasku.
Rozmnażanie: przez sadzonki, ale w warunkach domowych trudne.
Szkodniki i choroby: w zbyt suchych pomieszczeniach roślina jest często atakowana przez mszyce, które można początkowo spłukiwać strumieniem zimnej wody, a jeśli okaże się to nieskuteczne, opryskiwać preparatami.

PSIANKA PAPRYKOWA [Solanum capsicastrum]

Może być uprawiana przez wiele lat. Zimą liście opadają, ale po przycięciu w marcu, wypuszcza nowe pędy. Kwiaty białe, pojawiają się w maju i utrzymują do czerwca.

Stanowisko: jasne, nasłonecznione.
Temperatura: im niższa tym lepsza [jednak nie niższa niż 8 st C].
Podlewanie: od marca do sierpnia bardzo obfite, jesienią coraz bardziej umiarkowane, zimą takie by podłoże nie zaschło.
Nawożenie: od marca do sierpnia, co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: w lutym do ziemi ogrodowej z dodatkiem kompostu.
Rozmnażanie: przez wysiew nasion [trudne dla amatorów].
Szkodniki i choroby: pojawiają się mszyce.

POKRZYWIEC HISZPAŃSKI odmiana ‘Bodes Feuerzauber’ [Acalypha hispaniolae]

Ma wiotkie pędy i zwisające, puszyste kwiatostany. Nie należy do roślin długowiecznych.

Stanowisko: jasne, lecz osłonięte przed ostrym słońcem..
Temperatura: cały rok około 20 st C, zimą nie powinna spadać poniżej 16-18 st C.
Podlewanie: regularne, podłoże powinno zawsze być wilgotne. Wskazane częste spryskiwanie wodą.
Nawożenie: od kwietnia do sierpnia co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: wiosną, jeśli roślina nie mieści się w doniczce; podłożem powinna być ziemia kompostowa z domieszką torfu i piasku.
Rozmnażanie: przez sadzonki wierzchołkowe, które ukorzenia się w mieszance torfu i piasku pod przykryciem z folii.
Szkodniki i choroby: zbyt suche powietrze powoduje zwijanie się i opadanie liści oraz pojawienie się przędziorków.

POKRZYWIEC [Acalypha vilkesiana]

Ma barwne, ząbkowane liście. Jest rośliną z rodziny wilczomleczowatych. Wymaga wilgotnego powietrza, toteż w warunkach domowych żyje krótko. Nadaje się raczej do miniszklarenki. Ładny pokrój uzyskuje się usuwając pędy boczne w pierwszym roku uprawy, a w drugim uszczykuje się pęd główny i częściowo boczne, pobudzając je do rozgałęzienia się. Mało dekoracyjne kwiatostany usuwamy.

Stanowisko: jasne, lecz osłonięte przed ostrym słońcem..
Temperatura: cały rok około 20 st C.
Podlewanie: regularne, podłoże powinno zawsze być wilgotne. Wskazane częste spryskiwanie wodą.
Nawożenie: od kwietnia do sierpnia co 2 tygodnie roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: wiosną, jeśli roślina nie mieści się w doniczce; podłożem powinna być ziemia kompostowa z domieszką torfu i piasku.
Rozmnażanie: przez sadzonki wierzchołkowe, które ukorzenia się w mieszance torfu i piasku pod przykryciem z folii, w ciepłym miejscu.
Szkodniki i choroby: zbyt suche powietrze powoduje zwijanie się i opadanie liści oraz pojawienie się przędziorków.

POLYSCIAS [Polyscias guilfoylei]

Roślina o zdrewniałym pniu, z licznymi bocznymi i okrągłymi lub pierzastymi liśćmi. Przypomina małe drzewko. Źle znosi zbyt suche powietrze w mieszkaniu, najlepiej rośnie w ciepłym i wilgotnym mikroklimacie przyokiennej szklarenki.

Stanowisko: jasne lub półcieniste ale nie nasłonecznione.
Temperatura: cały rok pokojowa 18-22 st C.
Podlewanie: wiosną i latem dość obfite, jesienią i zimą umiarkowane, ziemia w doniczce nie może być ani przesuszona, ani zalewana, lecz stale umiarkowanie wilgotna; bardzo ważna jest duża wilgotność powietrza.
Nawożenie: od marca do sierpnia co 2 tygodnie słabym roztworem nawozów mineralnych lub przefermentowanej gnojówki.
Przesadzanie: młode rośliny wiosną, jeśli ich korzenie nie mieszczą się w doniczce, starsze co 2-3 lata. Podłoże powinno składać się z ziemi liściowej, torfu i piasku.
Rozmnażanie: brak danych.
Szkodniki i choroby: przy zbyt suchym powietrzu często pojawiają się mszyce, które można po prostu zgniatać, i tarczniki, które zmywa się z liści wodą z szarym mydłem i denaturatem lub opryskuje odpowiednim preparatem. Przeciwko przędziorkom, bardzo trudnym do zwalczania, najlepiej zastosować oprysk.

POINSECJA syn. GWIAZDA BETLEJEMSKA syn. WILCZOMLECZ PIĘKNY [Euphorbia pulcherrima]

Jej ozdobą są czerwone, różowe lub białe przylistki.

Stanowisko: półcieniste, w czasie kwitnienia nasłonecznione.
Temperatura: pokojowa 18-20 st C.
Podlewanie: w czasie kwitnienia niezbędne codzienne, wiosną i latem co 2-3 dni, można nawet lekko przesuszać podłoże.
Nawożenie: od czerwca do października co tydzień roztworem nawozów mineralnych.
Przesadzanie: wskazane w maju. Podłożem powinna być ziemia kompostowa z domieszką torfu i piasku.
Rozmnażanie: przez sadzonki, ale w szklarni, a nie w warunkach mieszkaniowych.
Szkodniki i choroby: zdarzają się mączliki.

Uwaga: po przekwitnięciu roślinę należy przyciąć na wysokości 15 cm Wyciekający sok mleczny jest trujący!

PŁASKLA ŁOSIOROGA [Platycerium alcicorne]

Paproć tropikalna rosnąca na korze drzew w dżungli. Jej uprawa w doniczce w mieszkaniu nie jest łatwa, ale możliwa. po kilku latach można się pochwalić wspaniale rozgałęzionymi, nieco omszonymi liśćmi przypominającymi poroże jelenia.

Stanowisko: jasne, ale nie w ostrym słońcu, najlepiej w oknie osłoniętym gęstą firanką.
Temperatura: zimą około 18 st C latem pokojowa.
Podlewanie: regularne, odstałą lub przegotowaną wodą nie zawierającą wapnia; zasuszenie rośliny może spowodować nieodwracalne jej zniszczenie. Niezbędne jest codzienne spryskiwanie, lecz tylko rano, by liście obeschły do wieczora.
Nawożenie: od kwietnia do sierpnia co 3 tygodnie słabym roztworem nawozów mineralnych dla roślin doniczkowych.
Przesadzanie: młode rośliny co roku w końcu zimy, starsze tylko wtedy, gdy nie mieszczą się w doniczce; najlepsze są płaskie ażurowe naczynia, wypełnione mchem torfowcem z dodatkiem mieszaniny ziemi kompostowej z torfem i piaskiem [1:1:1].
Rozmnażanie: przez oddzielenie młodych roślin z 2-3 liśćmi wyrastającymi u podstawy rośliny starej, najlepiej podczas przesadzania.
Szkodniki i choroby: przeciągi i zbyt suche powietrze w pomieszczeniu powodują zasychanie końców liści, sprzyjają także zaatakowaniu przez tarczniki, które można ostrożnie zdrapywać szczoteczką do zębów zwilżoną w wodzie z dodatkiem denaturatu i szarego mydła.